Τα άτομα που υποφέρουν χρονίως από παροξυσμούς πονοκεφάλου είναι αρκετά στην σύγχρονη εποχή. Οι χρόνιοι πονοκέφαλοι δεν είναι πάντα αθώα συμπτώματα, όπως λανθασμένα πιστεύουν πολλοί άνθρωποι. Ενδέχεται να υποκρύπτουν σοβαρό υποκείμενο νόσημα όπως καρκίνο του εγκεφάλου ή άλλα νεοπλάσματα, υπέρταση, νοσήματα του θυρεοειδούς ή της υπόφυσης, λοιμώδη νοσήματα, νοσήματα των παραρινίων, νευρολογικές παθήσεις.
Χρόνιοι Πονοκέφαλοι: Σύνδρομο Υποτροπιάζουσας Κεφαλαλγίας
Όταν κατά τον λεπτομερή παθολογικό έλεγχο δεν ανευρίσκεται οργανική βλάβη και τα επεισόδια χαρακτηρίζονται από υποτροπές σε χρονίζουσα βάση, τότε μπορεί να έχουμε το καλόηθες σύνδρομο της υποτροπιάζουσας κεφαλαλγίας, το οποίο παρά τον αθώο χαρακτήρα του, ταλαιπωρεί ένα μεγάλο μέρος των συνανθρώπων μας. Η κρίση του πονοκεφάλου μπορεί να είναι αμφοτερόπλευρη ή ετερόπλευρη, να εμφανίζεται δηλαδή ως ημικρανία και να περιλαμβάνει ή όχι τον αυχένα. Η συχνότητα εμφάνισής του ποικίλλει. Κάποιοι εμφανίζουν καθημερινές κρίσεις, κάποιοι κρίσεις σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση, κρίσεις που μπορεί να διαρκούν επί ώρες ή να αφυπνίζουν τον άρρωστο κατά τη νύχτα. Οι κρίσεις αυτές μπορεί να συνοδεύονται από ανορεξία, ναυτία ή εμετό, συμπτώματα από τους οφθαλμούς, ψυχολογικές εκδηλώσεις, δυσκολία συγκέντρωσης και αιμωδίες («μυρμηκιάσματα»).
Ένα μεγάλο μέρος όμως των χρόνιων πονοκεφάλων, ενώ έχουν πολλά κοινά συμπτώματα με το προηγούμενο σύνδρομο είναι άλλης αιτιολογίας και έχουν διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση. Ανήκουν στους χρόνιους πονοκεφάλους τάσεως (βλέπε παρακάτω).
Χρόνιοι Πονοκέφαλοι: Κεφαλαλγία Τάσεως
Ένα μεγάλο μέρος των χρόνιων πονοκεφάλων, ενώ έχουν πολλά κοινά συμπτώματα με το σύνδρομο της υποτροπιάζουσας κεφαλαλγίας, είναι άλλης αιτιολογίας και έχουν διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση. Ανήκουν στους χρόνιους πονοκεφάλους τάσεως.
Αυτοί οι χρόνιοι πονοκέφαλοι εμφανίζουν συμπτώματα όπως:
- πόνους στον αυχένα, στην κορυφή της κεφαλής, στα αυτιά, στους κροτάφους
- πιάσιμο στους μασητήριους μύες,
- πόνους στις αρθρώσεις των γνάθων
Η οδοντιατρική εξέταση θα αποκαλύψει φθορές σε δόντια, πόνους σε κάποιο ή κάποια δόντια, φλεγμονές και τραύμα σύγκλεισης, ίσως ακόμα νέκρωση κάποιου δοντιού ή σπάσιμο του.
Τα αίτια αυτών των πονοκεφάλων μπορεί να είναι ένα ή και συνδυασμός περισσοτέρων από τα εξής:
- στρές
- βρυγμός (σφίξιμο-τρίξιμο των δοντιών)
- Συγκλεισιακή δυσαρμονία (ορθοδοντικές ανωμαλίες, απώλεια δοντιών και μη έγκαιρη αποκατάστασή τους, υπερέκφυση των ανταγωνιστών, άσχημα διαμορφωμένες επανορθωτικές εργασίες κτλ)
- Κατάχρηση ή τραυματισμός των μυών που χρησιμοποιούνται στη μάσηση ( μασητήρας μυς, κροταφίτης, έσω και έξω πτερυγοειδής μυς, βυκανητής μυς )
- Αποδιοργάνωση στη σύγκλειση
Η θεραπεία σ’ αυτές τις περιπτώσεις γίνεται με ένα από τα παρακάτω μέσα:
- Οδοντιατρικά μέσα (βλέπε: νάρθηκες βρυγμού, αποκατάσταση της σύγκλεισης)
- Ψυχολογικά μέσα θεραπείας (αντιμετώπιση άγχους, χαλάρωση). Να αποφεύγετε το στρες και την υπερκόπωση. Η ήπια άσκηση που περιλαμβάνει και ειδικές τεχνικές χαλάρωσης, καθώς και το μασάζ.
- Φαρμακευτική θεραπεία (παυσίπονα, μυοχαλαρωτικά, ηρεμιστικά). Συνιστάται αποφυγή κατανάλωσης καφέ, τσαγιού, αλκοόλ και των προϊόντων που περιέχουν καφεΐνη όπως αναψυκτικά τύπου κόλα.
Ιδιοπαθής Στοματοπροσωπικός Πόνος
Ο ιδιοπαθής στοματοπροσωπικός πόνος, είναι χρόνιος συνεχής πόνος, συνήθως αμβλύς, με εξάρσεις και υφέσεις, στην περιοχή του προσώπου, του στόματος, των γνάθων και των δοντιών, χωρίς εμφανή παθολογική αλλοίωση των ιστών ή άλλα σημεία, που να παραπέμπουν σε άλλου είδους στοματοπροσωπικό πόνο. Κατατάσσεται στις σωματόμορφες διαταραχές, όπως αυτές έχουν καθορισθεί με τις νέες ψυχιατρικές μεθόδους. Παρόλο που η αιτιοπαθογένειά του παραμένει αδιευκρίνιστη, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι συνδέεται με την κατάθλιψη.
Η διάγνωσή του είναι δύσκολη, καθώς πρέπει να αποκλεισθούν όλες οι πηγές πρόκλησης πόνου από τους ιστούς της περιοχής και όχι μόνο. Αντιμετωπίζεται από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων. Ο οδοντίατρος πρέπει να μπορεί να διαγνώσει τον ιδιοπαθή στοματοπροσωπικό πόνο, ώστε να αποφύγει άσκοπες οδοντιατρικές ή χειρουργικές επεμβάσεις, που συνήθως επιδεινώνουν τον πόνο. Μεγάλο ποσοστό ασθενών ανταποκρίνεται σε ερμηνεία του προβλήματος, καθησύχαση και απλά αναλγητικά. Όταν ο πόνος επιμένει, η περίπτωση πρέπει να επανεκτιμηθεί. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα υπό συνεχή παρακολούθηση και η γνωσιακή θεραπεία εφαρμόζονται με ικανοποιητικά αποτελέσματα.